Թեև Հայաստանն աշխարհում առաջին հերթին հայտնի է իր հայկական կոնյակով, սակայն գինու արտադրությունը ոչ պակաս ուշադրության է արժանի։ Եթե խոսենք Հայաստանից ոգելից խմիչքների արտահանման մասին, ապա արտահանվող արտադրանքի ծավալով հայկական գինիները երկրորդ տեղում են՝ կոնյակից հետո։ Ո՞րն է գաղտնիքը։
Հայկական գինու պատմություն
Հայաստանը հարուստ մշակույթով և հին պատմությամբ երկիր է։ Այսպիսով, ենթադրվում է, որ գինեգործությունը Հայաստանում սկիզբ է առել մեր ժամանակներից շատ տարիներ առաջ։ Աստվածաշնչյան լեգենդ կա այն մասին, որ Նոյն իջել է Արարատ և որթատունկ տնկել. սա ժամանակակից Հայաստանի տարածքում գինեգործության ավանդույթի սկիզբն էր։
Հնագիտական պեղումները Արենի գյուղի մոտ գտնվող քարանձավներում հայտնաբերել են աշխարհի ամենահին գինեգործարանը, որն ավելի քան 6000 տարեկան է։ Գինու պատրաստման ավանդույթներն ու մեթոդները դարեր շարունակ փոխանցվել են սերնդեսերունդ: Ուստի զարմանալի չէ, որ հայկական գինիների համն ու յուրահատկությունը մինչ օրս անկրկնելի են։
Աշխարհագրություն
Հայաստանն իր աշխարհագրական դիրքով, ինչպես նաև կլիմայական պայմաններով ունի խաղողի համար իդեալական տարածքներ։ Հարավային տաք արևով քարքարոտ հրաբխային հողը պայմաններ է ստեղծում ոչ միայն նորմալ հասունացման, այլ նաև հատապտուղներում շաքարավազի մինչև 30%-ի կուտակման համար։ Եվ այս փաստը վերաբերում է ոչ միայն խաղողին, այլ նաև Հայաստանում աճող այլ մրգերին, որոնցից նաև գինի են պատրաստվում։ Իսկ այն փաստը, որ խաղողի այգիները գտնվում են ծովի մակարդակից բարձր, թույլ է տալիս խաղողին ամբողջությամբ և հավասարաչափ հասունանալ։ Հենց այս պատճառներով էլ հանրապետությունում կա մոտ 400 խաղողի տեսակ, որոնցից շատերը էնդեմիկ են։
Արտադրություն
Գինու խմորումն ու հնեցումը տեղի է ունենում հայկական գինեգործական ավանդույթների համաձայն։ Թեև կան գինեգործներ, որոնք որդեգրել են եվրոպական տեխնոլոգիաները գինիների արտադրության մեջ, այնուամենայնիվ, գինու արտադրության առաջատար մասնագետները հավատարիմ են ավանդական մեթոդներին. խաղողը խմորվում է կավե ամֆորաներում, իսկ հնեցումը տեղի է ունենում ղարաբաղյան կաղնու տարաներում, որոնք գինուն տալիս են. շոկոլադի բույր, ինչպես նաև նուշի տոն: Հենց այս տեխնոլոգիաների համադրումն ու էնդեմիկ սորտերի (այսինքն՝ միայն կոնկրետ տարածաշրջանում աճող և գոյություն ունեցող սորտերի) օգտագործումն է, որ հայկական գինիներին տալիս է անկրկնելի և յուրահատուկ համ։
Սորտերի բազմազանություն
Վերը նշված բոլորը հիանալի հիմք են ապահովում Հայաստանում գինեգործության համար։ Պարզ է դառնում, թե ինչու են հայկական գինիներն այսքան բազմազան։ Այստեղ ինչ-որ բան կա ոչ միայն դասականների (Շարդոնե, Մերլո, Կաբերնե Սովինյոն, Կաբերնե Ֆրանկ) սիրահարների, այլ նաև էկզոտիկ և վավերական համերի սիրահարների համար։ Եկեք ավելի մանրամասն քննարկենք գինիների հիմնական տեսակները, որոնք արտադրվում են միայն Հայաստանի տարածքում։
- Սև Արենի – կարմիր սորտ, Հայաստանի ամենահին խաղողի տեսակը, որը կոչվում է Արենի գյուղի անունով, խաղողի այգիները զբաղեցնում են մոտ 800 հեկտար տարածք Վայոց ձորում։ Ուշ հասունացում և շաքարի բարձր կուտակում, տեղական «pinot noir»
- Ոսկեհատը Ոսկեհատ գյուղի անունով սպիտակ տեսակ է, որն ունի մոտ 40 հա խաղողի այգիներ։ Խորհրդային տարիներին դրա վրա էր հիմնված տեղական խերեսի արտադրությունը։
Կախեթը կարմիր էնդեմիկ է, ամենատարածվածը Արարատյան դաշտում: Տալիս է չամիչ խաղողի հարուստ գույն և երանգներ: - Կանգունը նոր տեսակ է Սուխոլիման սպիտակի հետ Ռկացիտելիին հատելու արդյունքում։ Աճում է Արարատյան դաշտում, ունի բարձր թթվայնություն և չափավոր արտահայտիչ բույր։
- Հաղթանակ – Սապերավի սորտերի խաչասերում և հոկտեմբեր 40 տարի: Աճում է Արագածոտնի մարզում։ Այն օգտագործվում է սեղանի կարմիր գինիների արտադրության մեջ։
Դե, չպետք է մոռանալ մրգային գինիների մասին, որոնք մշակույթի կարևոր մասն են։ Հարավային կլիմայի շնորհիվ այստեղ լավ են աճում պտղատու ծառերը, որոնք տալիս են աներևակայելի քաղցր մրգեր և որոնցից էլ պատրաստում են անսովոր, անուշաբույր գինիներ: Ամենահայտնին, իհարկե, նռենիից և ծիրանից պատրաստված գինիներն են՝ ազգային խորհրդանիշները։ Գինիները պատրաստվում են նաև սերկևիլից, թթից, ելակից, սալորենից, մոշից, բալից, ազնվամորուից։
Հիմնական գինեգործարաններ
- Karas Winery-ն ամենանորարար ձեռնարկությունն է Հայաստանում, որն աշխատում է եվրոպական դասական խաղողի սորտերի հետ։
- Karas White – Chardonnay, Cancun, Rkatsiteli
- Կարաս Մուսկատ – Մուսկատ Օտտոնել
- Կարասի արգելոց – Սիրահ, Մոնտեպուլչիանո, Պետիտ Վերդո, Անչելոտա
2. Voskeni Winery-ն օրգանական գինեգործություն է, որն աշխատում է Հայաստանի բնիկ սորտերի հետ:
- Voskeni White – Ոսկեհատ 90%, Գառանդմակ 5%, Չիլար 5%
- Voskeni Red – Արենիի և Խնդոհնիի խառնուրդ
3. ArmAs-ը Հայաստանի «նոր ալիքի» նախագիծն է, որն աշխատում է իտալացի էնոլոգների հսկողության ներքո։
- ArmAs Rose
- ArmAs Karmrahyut
- Արմաս Ոսկեհատի արգելոց
- ԱրմԱս Արենի արգելոց
4. Armenia Wine–ը Հայաստանի ամենամեծ գինեգործարաններից է։
- Takar White – Kangun 100%
- Takar Red Reserve – Արենի 80%, Սապերավի 20%
- Tariri Red – Areni 50%, Cabernet Sauvignon 25%, Merlot 25%
5. Վան Արդի – օգտագործվում են ավտոխթոն սորտեր, որոնք աճում են սեփական խաղողի այգիներում
- Kangun – Kangun 100%
- Արենի արգելոց – Արենի 100%
6. Հին Արենին գինեգործարան է, որը գտնվում է հնագույն Արենի գյուղում: Գինին էլեգանտ ժամանակակից ոճով։ Հիմնական սորտը Արենին է։
7. Zorah-ը Հայաստանի առաջատար ընկերություններից է։ Մասնագիտացում՝ Կարաս գինիներ (գինագործություն կավե անոթներում) հայկական ավտոխթոններից։
8. Maran Winery – գինիներ հազվագյուտ ավտոխոն Տոզոտայից, Ավագից, Խաթուն Խարջիից
- Բագրատունի Սպիտակ – Ալիգոտե, Խաթուն Խարջի
- Բագրատունի Կարմիր – Արենի
Հայկական գինիների բազմազանությունը գլխապտույտ է առաջացնում, ուստի եթե մեծածախ վաճառք եք ցանկանում իրականացնել, ապա exportarmenia.am հարթակը ձեզ կտրամադրի բոլոր անհրաժեշտ տվյալները և կկազմակերպի արտադրանքի նվազագույն չափաքանակի արտահանումը դեպի արտասահման՝ փորձարկման համար։