Ինչպես արտահանել ապրանքներ Հայաստանից

Հայկական արտադրանքի ճանաչելիությունը տարեցտարի աճում է։ Այդ մասին են վկայում Հայաստանից և հատկապես ԱՊՀ երկրներ արտահանման աճող թվերը։

Արտահանում Հայաստանից

Վիճակագրության համաձայն՝ 2022 թվականի հաշվետու ժամանակահատվածում, 2021 թվականի համեմատ, Հայաստանից արտահանումն աճել է 40,1 %-ով՝ կազմելով 503 658,5 հազար դոլար։

Հայաստանից ԱՊՀ երկրներ արտահանման ծավալը 2022 թվականին կազմել է 160 682,9 հազար դոլար՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճելով 44 %-ով: Արտահանման ծավալով առաջին եռյակն է.

• Ռուսաստան ($147,868,2 հազար, աճ՝ 43,1%)
• Բելառուս ($3,478,6 հազար, աճ՝ 69,8%)
• Ուկրաինա ($3,168,7 հազ., աճ՝ 53,3%)

ԵՄ երկրներ արտահանման ծավալը 2021 թվականի համեմատ աճել է 41,3%-ով՝ կազմելով 107692,0 դոլար։ Արտահանման ծավալով առաջին երեք երկրներն են.

• Նիդեռլանդներ ($41,734.5 հազ.)
• Բուլղարիա ($20,259,4 հազ.)
• Գերմանիա ($15,161,1 հազ.)

Հայաստանից արտահանման ամենամեծ ծավալներ ունեցող մյուս երկրները ներառում են.

• Չինաստան ($58,478,4 հազար)
• Շվեյցարիա ($54,846.3 հազ.)
• Իրաք ($34,414.0 հազ.)
• Իրան ($17,682,9 հազար)
• Վրաստան ($16,714,4 հազ.)
• ԱՄՆ ($12 650.0 հազ.)
• ԱՄԷ ($9,825,7 հազ.)

Իսկ Հայաստանի արտահանման հիմնական տեսակներն են՝ պղնձի հանքաքարը, ոսկին, գլանվածքը, ֆեռոհամաձուլվածքները և թունդ ալկոհոլը։

Հայաստանից արտահանման աճի վրա, իհարկե, ազդում է ոչ միայն հայկական արտադրանքի ճանաչելիության աճը, այլև համարժեք մաքսային համակարգը, արտահանվող ապրանքների նկատմամբ հարկերը և փաստաթղթավորման հեշտությունը։ Օրինակ, Համաշխարհային բանկի Doing Business 2011 զեկույցի համաձայն՝ Հայաստանում արտահանման ընթացակարգերի մաքսազերծման համար պահանջվում է ընդամենը մեկ օր և ընդամենը երեք փաստաթուղթ:

Արտահանման հարկեր

Հայաստանի Հանրապետությունում արտահանման և արտահանման հարկերի սահմանափակումներ չկան, բացակայում է նաև արտահանման նվազագույն գների համակարգը։ Ապրանքների և հարակից ծառայությունների արտահանման գործառնությունները ենթակա են ԱԱՀ-ի զրոյական դրույքաչափի: «Մաքսային կարգավորման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով Հայաստանից արտահանվող ապրանքների արտահանման մաքսատուրքի դրույքաչափը սահմանվում է 0 %։

Ինչպես ներմուծումը, այնպես էլ արտահանումը հիմնականում ազատված է ցանկացած տեսակի արգելքից կամ քվոտայից։ Արտահանման սահմանափակումները սահմանվում են միայն շրջակա միջավայրի պաշտպանության, առողջության և անվտանգության ապահովման նպատակով։ Հայաստանը արտահանման լիցենզավորման ռեժիմ չունի, սակայն որոշ ապրանքատեսակների համար արտահանողները նախ պետք է պետական թույլտվություն ստանան արտահանման գործառնությունների համար։ Այդպիսի ապրանքներ են զենքերը, միջուկային նյութերը, դեղագործական արտադրանքը, հազվագյուտ կենդանիներն ու բույսերը, հազվագյուտ առարկաները կամ արտեֆակտները, որոնք համարվում են ազգային հարստության մաս: Հայաստանը կիրառում է միայն այն առևտրային էմբարգոները, որոնք սահմանված են ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի բանաձևերով։

Մեկ պատուհանի սկզբունքը

Հայաստանը ներմուծել է ապրանքի ծագման վկայականի տրամադրման մեկ պատուհան սկզբունքը, այսինքն հավաստագիր ստանալու համար ձեռնարկատերը պետք է դիմի Հայաստանի Առևտրաարդյունաբերական պալատի «Էքսպերտիզա» սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերություն։ Հայաստանը կիրառում է ծագման արտոնյալ կանոնները՝ համաձայն բոլոր ազատ առևտրի համաձայնագրերի, որոնք ուժի մեջ են մտել հետևյալ երկրների հետ՝ Բելառուս, Վրաստան, Ղազախստան, Ղրղզստան, Մոլդովա, Ռուսաստան, Տաջիկստան, Թուրքմենստան և Ուկրաինա։

Այսպիսով, հնարավորինս պարզեցվել են ներմուծման համար ապրանքների վերամշակման և ուղեկցող բոլոր ընթացակարգերը, ինչը տրամաբանորեն հանգեցնում է Հայաստանից արտահանման պահանջարկի ավելացմանը։

Ձեր երկիր ապրանքների ներմուծման հետ կապված կազմակերպչական հարցերում աջակցության համար կարող եք այցելել https://exportarmenia.am․